Ken je dat? Als je kind vraagt om een snoepje en je antwoord is; nee, sorry die zijn op… Je zegt het sneller dan je lief is. Je beseft je gelijk dat je niet de waarheid sprak, maar dat je het zegt omdat je drama wilt voorkomen.
Dit soort leugentjes om eigen bestwil zijn sneller en komen vaak handiger uit. Handiger omdat onze peuter een behoorlijke dramaqueen kan zijn. Herkenbaar?
Ik merk dat ik vaker leugentjes vertel. Ik gok ook dat veel ouders regelmatig gebruik maken van een leugentje om bestwil. Het voelt heel onschuldig op het moment. Maar… iedereen kan ook beamen: eerlijkheid duurt het langst.
Waarom gebruiken we eigenlijk leugentjes om bestwil? Ik met name om tijd uit te besparen en bepaald gedrag te voorkomen. Soms is de echte verklaring moeilijk uit te leggen.
Voorbeelden van leugentjes om eigen bestwil;
- Aan je pink kan ik voelen of je jokt of niet.
- Oh de Bumbatrommel – nee ik weet niet weet waar die is.
- Je prinsessenjurk? Die zit nog in de was.
- Het is al 19.00 uur, papa en mama moeten ook slapen.
- Van te veel TV kijken, krijg je vierkante ogen.
- Als ze zichzelf opgemaakt heeft; ‘wat zie jij er prachtig uit’
- Draakje (knuffel) jaagt monsters weg
- Ja, we laten de lamp op de gang wel aan
Volwassen eerlijkheid
Eigenlijk liegen volwassenen de hele dag door. Denk aan het Sinterklaasverhaal, de tijd, kleding van een vriendin, smaak van het eten. Kinderen krijgen hier meer van mee dan je denkt. Ze observeren en kopiëren. Ze observeren dat ik niet helemaal de waarheid spreek tegen een vriendin en dat papa iets heel anders tegen een buurman zegt dan wat hij onder het eten zei.
Kopieer gedrag
Ik merk echter dat Tess ook begint met liegen. Ze beseft maar al te goed dat als ze iets toegeeft ze misschien straf krijgt of dat het een bepaalde reactie bij mij of J. uitlokt.
Mogelijk lijkt liegen dan al gauw een betere optie. Regelmatig zegt madam dan ook ‘dat heb ik niet gedaan!’ of ‘dat was ik niet!’. Ze zegt het nu nog heel schuldbewust en vaak ook nog voor dingen waar we niet eens boos om kunnen worden. Maar het jokken is begonnen. Als ik het internet mag geloven is het een belangrijke stap in de ontwikkeling… Niet één die ik heel erg toejuich.
Wat wij er tegen (proberen) te doen? We stimuleren eerlijkheid, zonder dat ze ‘aangepakt’ wordt. Als er iets mis gaat kunnen we bijvoorbeeld samen op zoek naar een oplossing. Wat doen jullie er tegen?